MONTPEYROUX- UROCZE MIASTECZKO Z ARKOZY

 Montpeyroux, miasteczko leżące w departamencie Puy-de- Dôme, 20 km od Clermont-Ferrand, czerpie swoją nazwę od mons petrosus oznaczającego « kamieniste wzgórze », co doskonale oddaje jego położenie. Wybudowane na wzgórzu osadowym, którego najwyższy punkt osiąga wysokość 490 metrów n.p.m., pomiędzy doliną rzeki Allier od wschodu i uskokiem Limagnes od południa do zachodu, już z oddali przyciąga uwagę swoją dominującą sylwetką.

Roztacza się stąd wyjątkowy widok na wulkany departamentu Puy-de Dôme. Na północy, widnieją puys Corent, Monton i Saint-Sandoux, nieco dalej zarysowuje się łańcuch les Puys de Dôme. Od strony zachodniej, wzgórza Sancy (les monts du Sancy) i ich boczne łańcuchy górują nad terenami uprawnymi. Na południu, rzeka Allier rzeźbi przełomy, odsłaniając strome zbocza porośnięte lasami, zataczając zakole u stóp wzgórza, na którym wznosi się miasteczko Saint-Yvoine. Od wschodu, zarysowuje się zwarta zielona grupa wulkanów la Comté.

Nazwa Mons petrosus pojawiła się około 1095, kiedy to został założony klasztor w miejscu zwanym le Rivage, z inicjatywy opactwa w Sauxillanges.

W 1212 ziemie senioralne zostały powierzone  Bertrandowi de la Tour. Około 1280. wybudowano zamek, którego jedyną pozostałością jest  dzisiaj wieża. U jego stóp powstało miasteczko, otoczone fortyfikacjami do końca Średniowiecza.

Mieszkańcy osadzili je wysoko, wokół wieży zamkowej, optymalnie wykorzystując wypukłość terenu. Domy wznoszą się tarasowato, od osadowej równiny aż po skalisty szczyt wzgórza. Do tej różnorodności terenu dostosowała się racjonalna uprawa gruntów: zbóż, owoców, winnic, ogrodów roztaczających się na zboczach wzgórza.

Miasteczko słynęło również z kamieniołomów, w których wydobywano arkozę, rodzaj skały osadowej, uznawanej za rodzaj piaskowca, ale w przeciwieństwie do niego, obfitującej w ziarna kwarcu, skalenia i miki. Termin « arkose » pochodzi od greckiego słowa « arkos », oznaczającego « twardy », co doskonale oddaje trwałą i odporną naturę skały. Arkoza była między innymi wykorzystywana do budowy kościołow i wież romańskich.

Jej kolor zmienia się w zależności od złóż, i może być beżowy, złocisty, ochrowy, różowy.

Na początku XX wieku istniało na terenie gminy jeszcze pięć kamieniołomów.

Fortyfikacje Montpeyroux zapisały się trwale w historii Owernii.

Od 1150 konflikt pomiędzy hrabią Owernii i biskupem Clermont-Ferrand, zapoczątkowuje okres zamieszek, który powoduje interwencję wojska królewskiego. W 1212, król Philippe-Auguste przyłącza Owernię do domeny królewskiej, i powierza ziemie senioralne Montpeyroux, Orcet i Coudes wpływowej rodzinie baronów de la Tour d’Auvergne.

Na początku XVI wieku, Jean de la Tour jest również hrabią Owernii, jego córka Madeleine, poślubia Laurenta de Médicis, księcia Urbin, i w 1518 dziedziczy zamek. Ich córka, Catherine de Médicis przejmuje w posiadanie Montpeyroux, które przechodzi następnie we władanie jej córki, Marguerite de Valois, królowej Margot (« la Reine Margot »). W 1610 ta ostatnia odstępuje swoje posiadłości w Owernii przyszłemu królowi Ludwikowi XIII. Domena Montpeyroux jest związana z losem baronii de la Tour aż do Rewolucji.

 Od 1890 do 1927 liczba mieszkańców Montpeyroux spadła z 570 do 181. Dzielnica średniowieczna została opuszczona i zaczęła popadać w ruinę. W latach pięćdziesiątych miasteczko zaczyna na nowo tętnić życiem dzięki prefektowi Yves’owi Péronny i architektowi Josephowi Pérol. Powstaje wówczas stowarzyszenie « Village de l’Espoir » (Miasteczko Nadziei). Domy zostają odrestaurowane, zamieszkują je artyści i rzemieślnicy. Winnice, porzucone w XIX wieku z powodu niszczycielskiej filoksery, a także ucieczki ludności ze wsi do miasta, dzisiaj są na nowo uprawiane.

XV wieczna brama stanowiąca część fortyfikacji prowadzi do średniowiecznej części miasteczka.

Jednym z zabytków Montpeyroux jest również kościół Notre Dame zbudowany z arkozy na podstawie planów architekta Hugues’a Imbert. Jego neoromańska architektura wzoruje się na planach dużych kościołów pielgrzymkowych Dolnej Owernii.

Główna Wieża, wybudowana z arkozy w środku XIII wieku jest symbolem poddaństwa królowi Francji wskutek przyłączenia Owernii do domeny królewskiej, i jest ostatnią pozostałością średniowiecznego zamku.

 W 1989 Montpeyroux dołącza do prestiżowego grona « Najpiękniejszych Miasteczek Francji »  (« Les Plus Beaux Villages de France »).*

Dzisiaj władze gminy starają się rozwijać turystykę odpowiedzialną, nie kolidującą z jakością życia mieszkańców.

Miasteczko dysponuje licznymi pokojami gościnnymi, ja miałam okazję przetestować La Charmeraie, 2 mont du Guetteur, Montpeyroux, u pana Simonini, miejscowego artysty. Niezwykle oryginalne wnętrze, piękny taras z panoramicznym widokiem, przepyszne śniadanie z domowymi wyrobami. Gorąco polecam ! (załączam zdjęcia)

Można również udać się na obiad lub kolację do miejscowych restauracji Art-Koze, rue de la Grande Chareyre lub Ô Détour, rue de la Grande Chareyre,

A w okolicy jest co zwiedzać, więc weekendowy lub dłuższy pobyt w Monpeyroux pozwoli Wam wybrać się na jednodniowe wycieczki po okolicznych miasteczkach.

*We Francji istnieje stowarzyszenie "Les Plus Beaux Villages de France", czyli "Najpiękniejsze miasteczka Francji", które zostało założone w 1982 roku. Stowarzyszenie powstało w celu ochrony i promocji niezwykłego dziedzictwa niewielkich, ale wyjątkowych gmin. Należą do nich zarazem niewielkie osady jak i małe miasteczka.

Na uwagę zasługują między innymi : Champeix, Saint Nectaire, Issoire, Besse en Chandesse, Usson, Saurier.