MONTPEYROUX- UROCZE MIASTECZKO Z ARKOZY

 Montpeyroux, miasteczko leżące w departamencie Puy-de- Dôme, 20 km od Clermont-Ferrand, czerpie swoją nazwę od mons petrosus oznaczającego « kamieniste wzgórze », co doskonale oddaje jego położenie. Wybudowane na wzgórzu osadowym, którego najwyższy punkt osiąga wysokość 490 metrów n.p.m., pomiędzy doliną rzeki Allier od wschodu i uskokiem Limagnes od południa do zachodu, już z oddali przyciąga uwagę swoją dominującą sylwetką.

Roztacza się stąd wyjątkowy widok na wulkany departamentu Puy-de Dôme. Na północy, widnieją puys Corent, Monton i Saint-Sandoux, nieco dalej zarysowuje się łańcuch les Puys de Dôme. Od strony zachodniej, wzgórza Sancy (les monts du Sancy) i ich boczne łańcuchy górują nad terenami uprawnymi. Na południu, rzeka Allier rzeźbi przełomy, odsłaniając strome zbocza porośnięte lasami, zataczając zakole u stóp wzgórza, na którym wznosi się miasteczko Saint-Yvoine. Od wschodu, zarysowuje się zwarta zielona grupa wulkanów la Comté.

Nazwa Mons petrosus pojawiła się około 1095, kiedy to został założony klasztor w miejscu zwanym le Rivage, z inicjatywy opactwa w Sauxillanges.

W 1212 ziemie senioralne zostały powierzone  Bertrandowi de la Tour. Około 1280. wybudowano zamek, którego jedyną pozostałością jest  dzisiaj wieża. U jego stóp powstało miasteczko, otoczone fortyfikacjami do końca Średniowiecza.

Mieszkańcy osadzili je wysoko, wokół wieży zamkowej, optymalnie wykorzystując wypukłość terenu. Domy wznoszą się tarasowato, od osadowej równiny aż po skalisty szczyt wzgórza. Do tej różnorodności terenu dostosowała się racjonalna uprawa gruntów: zbóż, owoców, winnic, ogrodów roztaczających się na zboczach wzgórza.

Miasteczko słynęło również z kamieniołomów, w których wydobywano arkozę, rodzaj skały osadowej, uznawanej za rodzaj piaskowca, ale w przeciwieństwie do niego, obfitującej w ziarna kwarcu, skalenia i miki. Termin « arkose » pochodzi od greckiego słowa « arkos », oznaczającego « twardy », co doskonale oddaje trwałą i odporną naturę skały. Arkoza była między innymi wykorzystywana do budowy kościołow i wież romańskich.

Jej kolor zmienia się w zależności od złóż, i może być beżowy, złocisty, ochrowy, różowy.

Na początku XX wieku istniało na terenie gminy jeszcze pięć kamieniołomów.

Fortyfikacje Montpeyroux zapisały się trwale w historii Owernii.

Od 1150 konflikt pomiędzy hrabią Owernii i biskupem Clermont-Ferrand, zapoczątkowuje okres zamieszek, który powoduje interwencję wojska królewskiego. W 1212, król Philippe-Auguste przyłącza Owernię do domeny królewskiej, i powierza ziemie senioralne Montpeyroux, Orcet i Coudes wpływowej rodzinie baronów de la Tour d’Auvergne.

Na początku XVI wieku, Jean de la Tour jest również hrabią Owernii, jego córka Madeleine, poślubia Laurenta de Médicis, księcia Urbin, i w 1518 dziedziczy zamek. Ich córka, Catherine de Médicis przejmuje w posiadanie Montpeyroux, które przechodzi następnie we władanie jej córki, Marguerite de Valois, królowej Margot (« la Reine Margot »). W 1610 ta ostatnia odstępuje swoje posiadłości w Owernii przyszłemu królowi Ludwikowi XIII. Domena Montpeyroux jest związana z losem baronii de la Tour aż do Rewolucji.

 Od 1890 do 1927 liczba mieszkańców Montpeyroux spadła z 570 do 181. Dzielnica średniowieczna została opuszczona i zaczęła popadać w ruinę. W latach pięćdziesiątych miasteczko zaczyna na nowo tętnić życiem dzięki prefektowi Yves’owi Péronny i architektowi Josephowi Pérol. Powstaje wówczas stowarzyszenie « Village de l’Espoir » (Miasteczko Nadziei). Domy zostają odrestaurowane, zamieszkują je artyści i rzemieślnicy. Winnice, porzucone w XIX wieku z powodu niszczycielskiej filoksery, a także ucieczki ludności ze wsi do miasta, dzisiaj są na nowo uprawiane.

XV wieczna brama stanowiąca część fortyfikacji prowadzi do średniowiecznej części miasteczka.

Jednym z zabytków Montpeyroux jest również kościół Notre Dame zbudowany z arkozy na podstawie planów architekta Hugues’a Imbert. Jego neoromańska architektura wzoruje się na planach dużych kościołów pielgrzymkowych Dolnej Owernii.

Główna Wieża, wybudowana z arkozy w środku XIII wieku jest symbolem poddaństwa królowi Francji wskutek przyłączenia Owernii do domeny królewskiej, i jest ostatnią pozostałością średniowiecznego zamku.

 W 1989 Montpeyroux dołącza do prestiżowego grona « Najpiękniejszych Miasteczek Francji »  (« Les Plus Beaux Villages de France »).*

Dzisiaj władze gminy starają się rozwijać turystykę odpowiedzialną, nie kolidującą z jakością życia mieszkańców.

Miasteczko dysponuje licznymi pokojami gościnnymi, ja miałam okazję przetestować La Charmeraie, 2 mont du Guetteur, Montpeyroux, u pana Simonini, miejscowego artysty. Niezwykle oryginalne wnętrze, piękny taras z panoramicznym widokiem, przepyszne śniadanie z domowymi wyrobami. Gorąco polecam ! (załączam zdjęcia)

Można również udać się na obiad lub kolację do miejscowych restauracji Art-Koze, rue de la Grande Chareyre lub Ô Détour, rue de la Grande Chareyre,

A w okolicy jest co zwiedzać, więc weekendowy lub dłuższy pobyt w Monpeyroux pozwoli Wam wybrać się na jednodniowe wycieczki po okolicznych miasteczkach.

*We Francji istnieje stowarzyszenie "Les Plus Beaux Villages de France", czyli "Najpiękniejsze miasteczka Francji", które zostało założone w 1982 roku. Stowarzyszenie powstało w celu ochrony i promocji niezwykłego dziedzictwa niewielkich, ale wyjątkowych gmin. Należą do nich zarazem niewielkie osady jak i małe miasteczka.

Na uwagę zasługują między innymi : Champeix, Saint Nectaire, Issoire, Besse en Chandesse, Usson, Saurier.

CLERMONT FERRAND- PODRÓŻ DO KRAINY WULKANÓW OWERNII

Departament Puy-de-Dôme stanowiący część dawnej Dolnej Owernii, składa się, poza centralną równiną Limagne, głównie z gór i wyżyn, a przede wszystkim z pasma osiemdziesięciu wulkanów, nazywanych Puys (chaîne des Puys) lub monts Dôme, o różnych kształtach, rozciągających się na długości 45 km w północnej części Masywu Centralnego.

Jeden z nich, najwyższy, Puy-de-Dôme (1465 m.n.p.m.), nadał swoją nazwę departamentowi. W zachodniej części departamentu leżą góry Dore (Monts Dore), stanowiące dawny monumentalny stratowulkan zerodowany podczas epoki lodowcowej, ukazują one inne, nieco bardziej alpejskie oblicze, ze skalnymi grzebieniami, wśród których dominuje Puy de Sancy.  

W centrum znajduje się masyw Cézallier- wyżyna wulkaniczna z roślinnością przypominającą tundrę, a na południowym zachodzie od masywu Sancy rozciąga się granitowa wyżyna Artense.

W pozostałej części departamentu wulkanizm jest również widoczny na wyżynie Gergovie- kolebce tożsamości narodowej, a także od strony wschodniej w Livradois, nazywanym Toskanią Owernii.

W Le Puy-de Dôme wszędzie migoczą jeziora wulkaniczne, takie jak Pavin- jedno z najpiękniejszych jezior Owernii, z magmowych skał spadają wodospady, jak np. Grande cascade du Mont Dore, tryskają źródła termalne żywione ogniem ziemi.

Będąca owocem epoki geologicznej, ta ukształtowana przez ogień przestrzeń jest krucha, jej mieszkańcy, świadomi tego, utworzyli w 1977 naturalny park Wulkanów Owernii, jeden z najstarszych i największych we Francji.

To właśnie na tle tych młodych geologicznie wulkanów o przeróżnych kształtach: stożków, kraterów, kopuł, maarów, z których najmłodsze powstały zaledwie kilka tysięcy lat temu, roztacza się historyczna stolica regionu- Clermont-Ferrand.

Główne miasto departamentu Puy-de-Dôme, Clermont-Ferrand, cieszy się wyjątkowym położeniem. Usytuowane u stóp drzemiącego wulkanu- Puy de Dôme, w otoczeniu młodych wulkanów łańcucha les Puys, Clermont, uosabia marzenie miasta na łonie natury.

 Clermont-Ferrand jest miastem o bogatej historii, zarazem dynamicznym i nowoczesnym. Usytuowane na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych i autostrad (A 71, A 72 oraz A 75)., wyposażone w międzynarodowe lotnisko, Clermont jest miastem uniwersyteckim, ważnym ośrodkiem kultury, światową stolica filmu krótkometrażowego, siedzibą teatru Comédie de Clermont, miejscem licznych festiwali muzycznych. 

Miasto posiada dwa centra historyczne, które niedyś stanowiły dwa osobne miasta: starożytne Clermont i średniowieczne Montferrand. Pierwsze z nich skupia się wokół wzgórza, na którym króluje mroczna gotycka katedra ze strzelistymi, pnącymi się ku niebu iglicami. Naprzeciwko niej można dostrzec położony na obrzeżach miasta wulkan Le Puy-de-Dôme, tak drogi sercu mieszkańców.

Aż trudno wyobrazić sobie, że miasto powstało na miejscu trzech dużych wulkanów, których narodziny sięgają około 130 tysięcy lat wstecz. To właśnie efekt kolejnych wybuchów wulkanicznych ukształtował wzgórze, na którym dzisiaj wznosi się katedra i gdzie mieści się serce starego miasta.

 

Katedra Notre-Dame -de-L’Assomption (Matki Boskiej Wniebowziętej)

Jej budowę rozpoczęto w 1248, a zakończono dopiero w XIX wieku, zastąpiła ona katedrę romańską usytuowaną w tym samym miejscu, poprzedzoną dwoma sanktuariami chrześcijańskimi. Większa część aktualnej katedry pochodzi z drugiej połowy XIII wieku, do jej budowy użyto miejscowego kamienia pochodzącego z Volvic w pobliżu Clermont. Fasada zachodnia oraz inne renowacje zostały wykonane w XIX wieku przez architekta Eugène’a Violet-le-Duc.

Światło wpada do transeptu przez dwie przepiękne rozety o intensywnie czerwonym (rozeta południowa) i fioletowo-purpurowym (rozeta północna) zabarwieniu. We wnęce balkonowej północnej części wnętrza znajduje się XVI wieczny mechanizm zegara, datowany na przełom XVII/ XVIII wieku. Okazałe łuki poprzedzające prezbiterium dają wrażenie strzelistości i lekkości.

W niszach wieży znajdują się 22 figury biskupów, kanoników i świętych. Na zachodnim frontonie umieszczono figurę świętego Michała Archanioła, przypominającą dawną ołowianą figurę, która zdobiła szczyty wieży romańskich.

To właśnie z katedry lub z przylegającego do niej placu Zwycięstwa (la place de la Victoire), można dostrzec w oddali na końcu ulicy wulkan le puy de Dôme.

Przy uliczkach rozproszonych wokół katedry i odchodzących od placu Victoire możemy podziwiać urocze prywatne rezydencje-pałacyki i fontanny w barokowym stylu, między innymi fontannę Amboise.Ta renesansowa fotanna, ozdobiona motywami roślinnymi, została wyrzeźbiona w zastygłej lawie wulkanu Volvic w 1515 z inicjatywy Jacsques’a d’Amboise, biskupa miasta.

Stare miasto kontrastuje z tętniącym życiem placem Jaude, na którym królują pomniki bohaterów regionu- Vercingétorix’a, króla Celtów oraz generała Desaix, urodzonego w departamencie Puy-de-Dôme, poległego w 1800 w bitwie pod Marengo. Pomnik znanego filozofa i pisarza Blaise’a Pascala rodem z Clermont-Ferrand znajduje się przy aktualnym skwerze noszącym jego nazwisko.

Nieopodal znajduje się kościół Saint Pierre-des-Minimes, jak również hala targowa Saint-Pierre.

Z kolei pobliska dzielnica le Port, dawne przedmieście Clermont, włączone do murów obronnych miasta w XIV wieku, może się poszczycić przepiękną bazyliką romańską Notre-Dame, należącą do Światowego Dziedzictwa Unesco. Bazylika Notre-Dame-du-Port zbudowana w XII wieku, na miejscu dawnego kościoła z VI wieku, jest jednym z najpiękniejszych przykładów sztuki romańskiej Owernii, figurującym na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wewnątrz na szczególną uwagę zasługuje prezbiterium i kaplice oraz bogata ornamentyka kapiteli.

Niezwykle przyjemnie jest spacerować uliczkami tej dzielnicy, szczególnie ulicą du Port, której nazwa „Portowa” nie ma żadnego związku z morzem, pochodzi ona z łacińskiego portus i oznacza „skład, magazyn”, a to ze względu na jej usytuowanie, w pobliżu bramy wjazdowej Champet, przez którą wwożono towar do miasta.

Idąc uliczką du Port przyciągają wzrok fasady szesnasto- i osiemnastowiecznych kamienic, urokliwe witryny antykwariatów, księgarnii i galerii sztuki.   

Po drugiej stronie ulicy du Port znajduje się wart zobaczenia XII wieczny kościół św.Wawrzyńca (Saint-Laurent).

W tej dzielnicy mieszczą się także okazałe prywatne rezydencje, wśród których wyróżniają się między innymi l’hôtel Chazerat w stylu Ludwika XVI, (przy ulicy Pascal, dawnej ulicy des Nobles), z XVII wieku, z owalnym dziedzińcem, oraz l'hôtel Martial de Grandseigne.

Rue Pascal, rue des Chaussetiers..., idąc tymi ulicami warto zatrzymać się przed balkonami z kutego żelaza, przyjrzeć się eleganckim fasadom, a zwłaszcza fontannom z lawy wulkanicznej, których postacie o rozwichrzonych włosach, czułym lub obłąkanym spojrzeniu intrygują: fontanny Amboise, Urbain II, Saint-Genès,Terrail - miasto liczy łącznie aż pięćdziesiąt fontann.

Pomiędzy uliczkami starego miasta a dzielnicą uniwersytecką, warto wybrać się na spacer alejkami ogrodu Lecoq (jardin Lecoq), który jest prawdziwą oazą spokoju.

Jest to również dzielnica, która gości każdego roku międzynarodowy Festiwal Filmu Krótkometrażowego. Historia i nowoczesność, natura i miasto- to właśnie styl życia, jaki oferuje swoim mieszkańcom i odwiedzającym je Clermont-Ferrand!

Stare miasto Montferrand

Dzielnica Montferrand, usytuowana około trzy kilometry od centrum Clermont, zachowała swoje średniowieczne zabudowania, począwszy od kościoła Notre-Dame-de-la-Prospérité, znajdującego się na wzgórzu, na którym wznosił się kiedyś zamek hrabiów Owernii, rywalizujących z biskupami Clermont. Montferrand zostało założone w XII wieku przez hrabiego Guillaume’a VI Owernii, i stanowiło niegdyś osobne miasto. Władcy Owernii zapragnęli wybudować w tym miejscu zamek i fortyfikacje, aby móc rywalizować z sąsiednim miastem Clermont, będącym siedzibą biskupów. Oba miasta zostały połączone w jedno w wyniku podpisania edyktu w Troyes w 1630, który został zatwierdzony nowym edyktem w 1732 przez Ludwika XV.

Dawny zamek, poddany pracom renowacyjnym, jest tymczasowo zamknięty dla zwiedzających.

W dawnym klasztorze Urszulanek z XVII wieku mieści się muzeum sztuki Roger-Quillot, przedstawiające w ośmiu salach historię sztuki Europy i Owernii, od Średniowiecza do początku XX wieku.  

Na uwagę w tej części miasta zasługują także prywatne rezydencje z konstrukcją ryglową z wewnętrznymi dziedzińcami, stare sklepiki ze sklepieniami łukowymi zbudowane z kamienia wulkanicznego pochodzącego z Volvic.

Clermont Ferrand to również światowa stolica opon.

W 1830 r. notariusz o nazwisku Aristide Barbier, znalazł się, w wyniku trudności finansowych, niemalże na skraju bankructwa. Zdecydował się wówczas wejść w spółkę ze swym kuzynem Edouardem Daubrée, i otworzyć w Clermont fabrykę maszyn rolniczych. Pierwsze lata działalności były bardzo dochodowe, ale z czasem fabryka zaczęła podupadać. W 1886 r bracia André i Edourad Michelin, wnukowie notariusza, przejęli rodzinny interes i po raz pierwszy zastosowali metody naukowe w produkcji przemysłowej. Nowi szefowie posiadali zdolności przewidywania potrzeb klientów oraz analizy rynku, stawiając na ciągłe udoskonalanie swoich produktów. W 1891 r wypuścili na rynek pierwsze wymienne opony rowerowe, cztery lata póżniej opony samochodowe, a w 1923 opony niskociśnieniowe „Confort”. Dalszy rozwój fabryki doprowadził do opracowania w 1998  rewolucyjnych opon  z rozwiązaniem Pax System, pozwalającym na jazdę na oponie bez ciśnienia.

Dlatego podczas pobytu w Clermont warto również odwiedzić fabrykę Michelina.

oraz sklepik Espace Michelin, nawiązujący do Bibenduma, sympatycznej maskotki fabryki, uznanej w 2000 r. za najlepszy światowy logotyp X., znajdujący się przy placu de la Victoire

Na peryferiach Clermont, miłośnicy stacji termalnych mogą odwiedzić Royat, renomowaną stację termalną, zawierającą ośrodek SPA, uzdrowisko i kąpielisko termalne.

Volvic, inna miejscowość w pobliżu Clermont Ferrand słynie z wysokiej jakości wód, bogatych w minerały z wulkanicznych skał. 

 

Vulcania

Europejski Park Wulkanizmu jest parkiem tematycznym poświęconym wulkanom i zjawiskom wulkanicznym, położony na terenie wygasłego pasma wulkanicznego Chaîne des Puy w Masywie Centralnym. Znajduje się na terenie gminy Saint-Ours-les-Roches, około 15 km na zachód od Clermot-Ferrand Głównym jego architektem był Austriak Hans Hollein. Park jest harmonijnie wkomponowany w krajobraz, większość sal znajduje sie pod ziemią, jedynie stożek wulkaniczny-symbol parku-oraz budynek restauracji znajdują się na powierzchni. Pozwala on na dokonanie niezapomnianej podróży do wnętrza ziemi, do serca wulkanów, a głównie do do wnętrza małego wulkanu Lemptégy znajdującego się pod gołym niebem, z którego wydobywano żużle, co pozwoliło na odsłonięcie jego niezwykłej struktury wewnętrznej. Zwiedzanie tego Centrum Wulkanizmu, naturalnej wielkości, jedyne tego typu w Europie, uzupełnia dodatkowo w sezonie letnim nocny spektakl odtwarzający erupcję wulkanu.

Od 2007 nowy park Vulcania stawia sobie za cel połączenie wiedzy, atrakcji i emocji.

Nie odchodząc od swojego pierwotnego powołania- europejskiego centrum wulkanizmu-, pragnie przyciągnąć uwagę zwiedzających, wprowadzając dreszcz emocji.

Odkrycie geologii i wulkanologii jest przeżywane jako pasjonująca przygoda. Wśród licznych atrakcji, makieta o rozmiarach 120 m2 przedstawia wszystkie wulkany Owernii, podczas gdy dynamiczne kino 4 D z efektami specjalnymi prezentuje hipotetyczne przebudzenie Olbrzymów Owernii.

Około sto metrów dalej, kamieniołom żużlu wydrążony w małym wulkanie Lemptégy podczas Drugiej Wojny Światowej, pozwala na poznanie jego niezwykłej struktury wewnętrznej. Szlak prowadzący przez Puy de Lemptégy (oznaczony tablicami), pozwala również odkryć bogatą przyrodę tego regionu. Można tu zobaczyć popioły wulkaniczne, złoża zastygłej lawy oraz bomby wulkaniczne.

To jedyne w Europie miejsce proponuje również atrakcję w postaci windy dynamicznej z wybuchami i wstrząsami, a letnie noce są roziskrzone dzięki widowisku pirotechnicznemu.

Monts Dômes (Chaîne des Puys)

Rozciągający się z północy na południe, równolegle do uskoku odgraniczającego równinę Limagne, łańcuch les Puys obejmuje około 80 wulkanów, których najwyższym szczytem jest puy de Dôme (1465 m n.p.m.) Kształty tych młodych wulkanów są doskonale zachowane, na przykład le puy de Côme. Ich aktywność wulkaniczna jest datowana na czwartorzęd. Najstarsze erupcje miały miejsce 70 tysięcy lat temu, a najmłodsze mniej niż 8 tysięcy.

Chaîne des Puys powstał w wyniku aktywności tektonicznej związanej z ruchem płyt afrykańskich i europejskich. W środku trzeciorzędu, około 35 milionów lat temu, w wyniku orogenezy alpejskiej powstały góry centralnej Europy, wypiętrzyła się wyżyna Dômes (plateau des Dômes) i stopniowo uformował się długi uskok Limagnes.

Ta grupa wulkanów o łagodnych liniach jest rozmieszczona wokół szczytu puy de Dôme, niczym nieruchomej potęgi, można wśród nich wyróżnić stożki z kraterem, kopuły bez widocznego krateru i stożki z zastygłą lawą, o unikalnej geomorfologii, niezwykle dobrze zakonserwowane. Stanowią one wzgórza o różnej wysokości porośnięte lasami lub wrzosowiskami, na których często pasą się owce. Tereny pastewne mają na celu zachowanie sylwetek wulkanów, tak, aby odkryte przestrzenie nie zostały stopniowo skolonizowane przez szybko rosnące świerki i jedlice Douglasa.

Puy de Dôme (1465 m.n.p.m.), najwyższa z formacji wulkanicznych łańcucha les Puys, symbol departamentu noszącego jego nazwę, dominuje nad krajobrazem dzięki swojemu charakterystycznemu, zaokrąglonemu szczytowi. Każdego roku przybywa tu 450 000 zwiedzających, aby podziwiać wyjątkowe panoramiczne widoki, które rozciągają się na szerokości 360°. Jest on przykładem wulkanu peleańskiego bez widocznego krateru, kopuły wulkanicznej, powstałej w wyniku powolnego wypływu lepkiej lawy.

Puy de Dôme, jako najwyższa i najbardziej widoczna kopuła w łańcuchu les Puys, odgrywa znaczącą rolę w zrozumieniu procesów wulkanicznych i historii geologicznej regionu.

Chociaż Puy de Dôme jest uważany za uśpiony, nie jest wygasły. Termin „uśpiony” wskazuje, że wulkan nie wybuchł w niedawnej historii, ale potencjalnie może stać się aktywny ponownie w przyszłości. Jego obecny stan charakteryzuje się brakiem niedawnej aktywności wulkanicznej, a ostatnie erupcje miały miejsce tysiące lat temu.

W 2008 Le puy de Dôme dołączył do zamkniętego kręgu pięciu miejsc oznakowanych mianem „ Grands Sites de France”. Ten znak gwarantuje, że będzie on chroniony i zarządzany według zasad zrównoważonego rozwoju. Zgodnie z tym, prowadząca do jego szczytu kolejka zębata została zrealizowana bez ingerencji w kształt wulkanu, a stacja docelowa na szczycie jest ukryta pod ziemią. Otwarta przez cały rok kolejka dowozi w ciągu piętnastu minut 200 pasażerów na szczyt.

Puy de Dôme jest miejscem o znaczeniu historycznym i kulturowym od czasów starożytnych. W okresie galijskim wulkan był uważany za miejsce święte. Rzymianie później docenili jego znaczenie, a jedną z najbardziej znanych pozostałości z tej epoki jest Świątynia Merkurego, która została zbudowana na szczycie Puy de Dôme. Świątynia była poświęcona Merkuremu, rzymskiemu bogu handlu i podróży, i była ważnym miejscem religijnym i ceremonialnym. Wykopaliska archeologiczne ujawniły ruiny tej świątyni i innych rzymskich budowli, co wskazuje na znaczenie tego miejsca w rzymskich praktykach religijnych.

Znaczenie celtyckie: Przed okresem rzymskim miejsce to było związane z plemionami celtyckimi, które czciły naturalne miejsca, takie jak Puy de Dôme. Celtowie często uważali wysokie miejsca, takie jak góry i szczyty wulkaniczne, za święte, a wybitne miejsce Puy de Dôme w krajobrazie czyniło je ważnym miejscem rytuałów i ceremonii.

Dojazd drogą D 68, która po wjechaniu z La Font-de-l’Arbre dociera do płatnej drogi prowadzącej na szczyt Puy de Dôme

Le Puy de Pariou (1209 m.n.p.m.)

W tym samym sektorze przełęczy Goules wznosi się puy de Pariou, najlepiej znany z wulkanów Owernii z uwagi na swój regularny kształt i harmonijne proporcje krateru, mierzy on sto metrów głębokości, i lustruje w doskonały sposób typ wulkanu strombolijskiego, wznoszącego się wokół komina erupcyjnego i wyrzucającego z głębi ziemi lawę, popiół i skały wulkaniczne.

Ze szczytu Pariou, na wysokości 1209 m.n p.m., można kontemplować fascynujący widok na środkową część pasma górskiego.

Najlepiej zostawić samochód przy drodze D 941B, w odległości 500 m od źródła, w kierunku Pontgibaud i udać się w dalszą drogę pieszo (1,5 godz marszu, tam i z powrotem) szlakiem na lewo. Wysokość 1209 m n.p.m.

Po ominięciu ściany pierwszego krateru (z niego pochodzi lawa tworząca przełęcz, która przecina drogę do Orcines), docieramy do drugiego krateru. Jest to imponujący lejek o średnicy 950 m i głębokości 96 m. Ze szczytu krateru rozciągają się wspaniałe widoki na góry Dôme.

 A jeśli wystarczy wam czasu, możecie również wejść na Puy de Sancy, Puy de la Vache, czy wybrać się nad jezioro Pavin (Lac Pavin).

LAVOÛTE-CHLHAC- MALOWNICZE MIASTECZKO W ZAKOLU RZEKI ALLIER

 Położone w południowej Owernii, w departamencie Górnej Loary miasteczko Lavoûte-Chilhac, znajdujące się na liście „Plus beaux villages de France” (Najpiękniejszych Miasteczek Francji*), zawdzięcza swój urok rzece Allier, która zatacza tutaj bardzo zamknięte zakole, sprawiając, że miasteczko jest przez nią otoczone w 330°. Jego nazwa pochodzi z łacińskiego „volta”, oznaczającego „zakole”, i odnoszącego się do zawiłych meandrów rzeki Allier.

To niezwykle malownicze usytuowanie ukształtowało duszę i historię tego miejsca, przyczyniając się do powstania tutaj w XI wieku klasztoru, ufundowanego przez Odilona de Mercœur, piątego opata z Cluny, zakonu cieszącego się od XI wieku niezwykłą renomą na całym chrześcijańskim Zachodzie. 14 września 1025 podpisał on akt założenia klasztoru "Sainte-Croix de La Volte" («Świętego Krzyża Zakola »). Lavoûte-Chilhac stała się wówczas ważnym ośrodkiem kultu religijnego.

To właśnie wokół tego klasztoru, podlegającego opactwu w Cluny, powstanie osada, która przystosuje się do swojego niezwykłego położenia geograficznego w cyrku lodowcowym, otoczonym skalistymi ścianami, w objęciach rzeki Allier.

Dzisiaj z dawnego opactwa ufundowanego przez Odilona de Mercoeur, przekształcanego kilkakrotnie aż do rewolucji, zachowało się niewiele budowli. Jednak te nieliczne, które się zachowały, pochodzące z XIII, XV i głównie z XVIII wieku doskonale ilustrują poszczególne etapy rozbudowy klasztoru i kryją w sobie do dzisiaj średniowieczne skarby. Wznoszą się one dumnie pośrodku zakola rzeki, i są zgrupowane głównie wokół kościoła klasztornego św. Krzyża, w otoczeniu późnośredniowiecznych fortyfikacji.

W kościele św. Krzyża, który jest prawdziwym klejnotem architektury gotyckiej, możemy podziwiać romańską figurę Chrystusa z drewna polichromowanego z XII wieku oraz misternie rzeźbione stalle z XVI wieku.

Lavoûte-Chilhac kryje w sobie również fascynującą legendę. 8 lipca 1496, dwie dziewczynki bawiły się kamykami rzecznymi na brzegu Allier, rozłupując jeden z nich, ujrzały wewnątrz obraz matki Bożej trzymającej w ręku dzieciątko Jezus.

Mnisi benedyktyńscy dopatrzyli się w tym boskiego znaku, i zachowali ów « cudowny kamyk ». Zostały mu potem przypisane liczne uzdrowienia, przyciągając pielgrzymów z całego regionu. Do dziś można podziwiać tę relikwię w kościele, włożoną przez mnichów do srebrnego relikwiarza.

W Lavoûte-Chilhac przyroda dyktuje swoje prawa! Tutejsze budowle musiały na przełomie wieków stawiać opór licznym wylewom burzliwej rzeki Allier.

Średniowieczny most, prowadzący do miasteczka, wybudowany w XIII wieku, mierzący 64 metry długości, i wsparty na czterech różnego wymiaru łukach, solidnie zakotwiczonych na skalnych ławicach, jest jedynym mostem usytuowanym na rzece Allier, który przetrwał wieki stawiając opór ogromnym wylewom rzeki. Podczas gdy wiele innych mostów zostało porwanych przez nurt rzeki, most w Lavoûte-Chilhac świadczy o geniuszu jego średniowiecznych budowniczych. Przejście po nim jest niczym wędrówka śladami 800 letniej historii.

Ten wyjątkowy most łączy dwie dzielnice, na które dzieli się miasteczko: dzielnicę Barrys, gdzie znajduje się klasztor i kościół, z wąskimi przejściami pomiędzy grupami domów, które umożliwiały mieszkańcom dojście do rzeki lub szybkie udanie się z jednej ulicy do drugiej. Na przeciwnym, lewym brzegu rzeki, zwrócone tyłem do skalnej ściany, ustawione są XIX wieczne domy, których wyjątkowo wysokie fasady przypominają o tym, iż musiały się opierać wzbierającym wodom rzeki Allier.

Czasem złowroga, ale najczęściej przyjazna, malownicza przyroda Lavoûte-Chilhac i jego okolic sprzyja turystyce, pieszym wędrówkom oraz uprawianiu licznych sportów.

*We Francji istnieje stowarzyszenie "Les Plus Beaux Villages de France", czyli "Najpiękniejsze miasteczka Francji", które zostało założone w 1982 roku. Stowarzyszenie powstało w celu ochrony i promocji niezwykłego dziedzictwa niewielkich, ale wyjątkowych gmin. Należą do nich zarazem niewielkie osady jak i małe miasteczka.

UROKLIWE CHANTEUGES I JEGO OPACTWO BENEDYKTYNÓW

 Osada położona w pobliżu Prades, Notre-Dame-Destours i Saint Julien-des- Chazes, o których pisałam we wcześniejszych artykułach, u spływu rzek Allier i Desges, powstała dzięki założonemu tutaj w XII wieku opactwu i należy do niezwykle urokliwych miejsc w departamencie Górnej Loary.

Wybudowane w XII wieku na bazaltowej ostrodze górującej nad rzeką Allier opactwo Benedyktynów dominuje wraz z kościołem i klasztorem nad osadą i jej stromymi brukowanymi uliczkami.

Pierwsze zapiski dotyczące tego miejsca sięgają 936, kiedy to opactwo zostało założone przez proboszcza parafii katedralnej. Opactwo w Chanteuges zachowało dawny kościół poświęcony św Marcelinowi, pierwszemu biskupowi Embrun (gmina departamentu Alpy Górnej Prowansji), i zostało przyłączone do opactwa w La Chaise-Dieu w 1137.

W muzeum usytuowanym w dolnej części osady znajduje się Krajowy Zakład Ochrony dzikiego łososia, będący owocem współpracy francusko-kanadyjskiej, prezentuje on zaawansowane technologie mające na celu utrzymanie obecności i dobrego stanu kondycyjnego « króla rzek ».

 Jest to również wymarzony zakątek dla miłośników pieszych wędrówek, prowadzą stąd liczne malownicze szlaki, a latem można też skorzystać z kąpieli w rzece Allier.

Amatorów muzyki zainteresuje również festiwal gitarowy, mający miejsce w Chanteuges każdego roku w połowie lipca.

Na nocleg można zatrzymać się między innymi w trzygwiazdkowym hotelu w Chanteuges, urządzonym w dawnym młynie wodnym.

Dysponuje on również restauracją, położoną w malowniczym miejscu, na brzegu rzeki Desges, dwa kroki od rzeki Allier - idealne miejsce dla wypoczynku, gdzie można skosztować kuchni regionalnej, przyjaznej dla środowiska, której podstawą są lokalne produkty.

 Auberge de Chanteuges

2 rue des Moulins

43300 Chanteuges
FRANCE

 Jadąc drogą D 48 prowadzącą z Chanteuges, trafiamy na wartą obejrzenia starą osadę Saint-Arcons, usytuowaną u zbiegu rzek Fioule i Allier, położoną na południowym zboczu bazaltowych kolumn. W górnej części znajduje się luksusowy pełen uroku hotel urządzony w pięknie odrestaurowanym budynku dawnego ufortyfikowanego opactwa Domaine le Prieuré.  

Pokoje do wynajęcia proponuje również urokliwy, sielankowy Le Moulin de Saint Arcon d’Allier.

Cztery i pół kilometra dalej romańska kaplica Sainte-Marie-des-Chazes, odrestaurowana pod koniec XIX go i na początku XX go wieku króluje na prawym brzegu rzeku, naprzeciwko osady Saint-Julien-de-Chazes. Jej sylwetka wznosząca się na tle ciemnych skał pozostawia na każdym niesamowite wrażenie. Należy również obowiązkowo zatrzymać się w Prades i wybrać się do usytuowanej nieopodal niezwykle malowniczej kaplicy Notre-Dame-Destours.