ZAMEK SAINT-VIDAL

Zamek Saint-Vidal, położony 8 km od le Puy-en-Velay, w głębi doliny rzeki Borne, był w drugiej połowie XIV wieku jedną z najpotężniejszych twierdz obronnych regionu Velay.  

Ta niezwykła forteca, klejnot architektury militarnej Górnej Loary była miejscem licznych starć zbrojnych, głównie w okresie wojen religijnych. Wpisana do rejestru zabytków od 1958 roku, jest jedną z najlepiej zachowanych budowli obronnych regionu Owernii i Rodan-Alpy.

 Pierwsze wzmianki o kamiennych fortyfikacjach w tym miejscu sięgają X. wieku.

Historycy potwierdzają, że w XI wieku niejaki Saint-Vidal wyruszył stąd na pierwszą wyprawę krzyżową u boku duchowego przywódcy Adhémara de Monteil, biskupa Le Puy-en-Velay. Wziął on udział wraz z Héraclem z Polignac w oblężeniu Antiochii.

Pierwsze pisemne ślady dotyczące rodziny Saint Vidal sięgają XIII wieku. Wicehrabia Polignac powierza w 1288 Hugues’owi de la Tour władzę sądowniczą zamku. Otrzymuje on tytuł Barona Saint Vidal.

W XIV wieku rodzina Saint Vidal (Hugon de Saint Vidal) poszerza swoje włości.

Sława rodziny Saint Vidal sięga apogeum w XVI wieku dzięki Antoine’owi II de la Tour de Saint Vidal. Jest on namiestnikiem królewskim i seneszalem zarządzającym regionem Velay i Gévaudan, jak również dowódcą artylerii francuskiej, stoi także na czele Ligii Katolickiej regionu Velay. Rozbudowuje on zamek, wyposażając go w fortyfikacje i wieże obronne.

Forteca Saint-Vidal ma za zadanie bronić regionu i jego mieszkańców przeciwko licznym atakom protestantów.

Antoine de la Tour de Saint Vidal ginie 25 stycznia 1591 roku na moście Estroulhas w Espaly, w pobliżu Le Puy-en-Velay podczas pojedynku ze swoim chrześniakiem.  

 

W lipcu 1591, podczas wojen religijnych, które dotykają region Velay, król Henryk IV nakazuje zniszczenie fortecy Saint Vidal, pragnąc unicestwić pamięć o baronie Antoine’ie II z Saint Vidal, który ośmielił się zbuntować przeciwko niemu. Pomimo 304 wystrzałów oddanych z dział armatnich armii królewskiej w kierunku fortecy, pozostaje ona niezdobyta, pamięć rodziny Saint Vidal zostaje ocalona.

 

Po śmierci Antoine’a II z Saint-Vidal, z braku dziedzica męskiego, jego małżonka, Claire z Saint Point, dziedziczy zamek, i zapisuje go w spadku swojej najstarszej córce, która dziedziczy również tytuły szlacheckie przypisane Saint Vidal.W 1582 poślubia ona Claude’a Rochefort d’Ally. Rodzina Rochefort d’Ally wprowadza się do zamku i zamieszkuje go do końca XVIII wieku.

 

W XVII wieku (1632) Richelieu nakazuje rozbrojenie fortecy.

W XVIII wieku Jean-Joseph, markiz Apcher, baron Saint Vidal, organizuje polowanie z nagonką, podczas której zostaje zabita słynna Bestia z Gévaudan.*  

Po rewolucji kolejni właściciele wykazują szczególną troskę o zamek i jego konserwację, co czyni z niego jedną z najlepiej zachowanych fortec regionu.

1765-1920 zamek zostaje zakupiony przez rodzinę mieszczańską z Le Puy-en-Velay o nazwisku Porral. Tytuł barona pozostaje przypisany rodzinie Rochefort d’Ally.

1920-1930 Zamek zostaje sprzedany diocezji w Le Puy-en-Velay.

1930 Auguste Sahy antykwariusz z Le Puy kupuje fortecę Saint-Vidal i zapoczątkowuje liczne prace konserwatorskie budowli. Zapisuje ją w spadku swojemu bratankowi Bernardowi Sahy, który kontynuuje działania na rzecz konserwacji zamku i ochrony dziedzictwa kulturowego.

Podczas Drugiej Wojny Światowej dzieła z Muzeum Sabaudii i Górnej Sabaudii zostały przechowane w kuchni zamkowej, dzięki czemu ocalały od zniszczenia podczas bombardowań.

1958 forteca zostaje wpisana do rejestru Zabytków Historycznych.

 

Od XIII wieku forteca była stale modernizowana i rozbudowywana, głównie w XVI wieku przez Antoine’a de la Tour, który fortyfikuje ją, wyposażając w wieże obronne i działa artyleryjskie.

W XVI wieku na fasadzie od strony południowej zostają wykute duże otwory okienne z frontonami i gzymsami z piaskowca inspirowane architekturą włoską. Rozmieszczenie komnat podlega zmianie, część mieszkalna zostaje przeniesiona do większej i wygodniejszej sali od strony wschodniej. Pokoje barona i baronowej zostają urządzone w wieży obronnej i oświetlone dużymi oknami od strony południowej. Dziedziniec wewnętrzny zostaje wyposażony w krużganek inspiracji włoskiej.

Ogrody w stylu francuskim  i włoskim zostały stworzone w 2018, zainspirowane włoskimi ogrodami Renesansu. Podobnie jak ogród wodny zawierajacy basen lustrzany, w którym odbija się zamek.

 

Zamknięta przez dwadzieścia lat forteca otworzyła swoje drzwi dla zwiedzających w 2018, proponując każdego roku  w okresie letnim przedstawienie „Pamięć Narodu” („Mémoire d’un Peuple”), odtwarzające historię Francji i Owernii, a także nocny spektakl „Niezdobyta twierdza” ( „La Forteresse imprenable”), będący połączeniem wideoprojekcji i pirotechniki, z udziałem około stu aktorów i statystów.

Zamek i przylegające do niego ogrody są otwarte dla zwiedzających od kwietnia do listopada.

 

W okresie od kwietnia do czerwca, od wtorku do niedzieli- zwiedzanie wnętrz zamku i ogrodów, w godzinach 10.30- 15.00.

W lipcu i sierpniu -zwiedzanie wnętrza zamku z udziałem systemu audio znajdującego się w każdym pomieszczeniu i towarzyszącą mu scenografią w godzinach 10.30 – 18.00.

W tym samym okresie można również zwiedzać ogrody zamkowe w godzinach 10.45 – 15.00. Wstęp do ogrodów jest bezpłatny.

Od września do 3 listopada, od wtorku do niedzieli, zwiedzanie z przewodnikiem wnętrza zamku i ogrodu w godzinach 10.30 -15.00.

W okresie letnim można również skosztować lokalnego piwa rzemieślniczego oraz innych napoi w ogródku kawiarni mieszczącym się na dziedzińcu zamku.

Portal zamku, na którym można dokonać rezerwacji (wskazanej szczególnie w okresie letnim, bilety są również do kupienia bezpośrednio na miejscu).

Saint Vidal - Forteresse de Saint Vidal

 

 

Od 2022 roku w zamku mieści się również pięciogwiazdkowy hotel.

Château de Saint Vidal - Hôtel haut de gamme en Haute-Loire

 

 

Le Bourg
place du château
43320 Saint-Vidal

 

* W latach 1764-1767 w departamencie Lozère, a także na terenie południowej Owernii, między innymi na południu Velay, w tajemniczych okolicznościach zostaje popełnionych ponad sto ataków na mieszkańców, w tym większość śmiertelnych, do dziś nie wiadomo, kto ich dokonał, czy były to wilki, czy też człowiek w przebraniu zwierzęcia, krążyło na ten temat wiele legend, a autora tych zbrodni nazwano « Bestią z Gévaudan » (fr. Bête du Gévaudan)

ZAMEK CHAVANIAC-LAFAYETTE

 Słynny markiz de Lafayette (Marie Joseph Paul Yves Roch Gilbert du Motier), francuski arystokrata, humanista, liberał i polityk, bohater wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, przyszedł na świat w zamku Chavaniac w Owernii 6 września 1757 roku i spędził w nim dzieciństwo. 1777 rok zapoczątkował amerykańską epopeję przyszłego „honorowego obywatela Stanów Zjednoczonych Ameryki”. Walczył on jako ochotnik przeciwko Brytyjczykom po stronie zbuntowanych kolonistów. Dowodził armią w stanie Wirginia, a w 1781 odbierał decydującą o losach wojny kapitulację sił brytyjskich po oblężeniu Yorktown, stając się u boku Georges’a Washingtona emblematyczną postacią wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Do ojczyzny powrócił w stopniu generała.

 W okresie rewolucji francuskiej był jednym z jej głównych przywódców wywodzących się z kręgów arystkracji. Był dowódcą paryskiej Gwardii Narodowej, został również dowódcą armii w wojnie z Austrią. 28 czerwca 1792 bezskutecznie usiłował dokonać zamachu stanu i rozbić klub jakobinów. Utracił dowódctwo nad armią w wyniku interwencji Zgromadzenia Narodowego. Był potem więziony w Austrii i Prusach. Wrócił do Francji w 1799, po objęciu władzy przez Napoleona Bonaparte. Dowodził Gwardią Narodową podczas rewolucji lipcowej 1830. Był przyjacielem Polski i Polaków, współzałożycielem Francusko-Polskiego Komitetu Pomocy dla powstania listopadowego, zbierając składki na rzecz powstania i nawołując do przyjścia Polsce z pomocą.

W Stanach Zjednoczonych generał Lafayette zyskał miano « bohatera dwóch światów ».

Zamek Chavaniac-Lafayette jest zatem ważnym miejscem przyjaźni francusko-amerykańskiej, „dworem dwóch światów”, objętym od 1916 patronatem mecenasów spoza Atlantyku. W jego wnętrzu zostało odtworzone dzieciństwo małego markiza oraz jego dorosłe życie, głównie okres w którym stał się bohaterem wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, zostając przyjacielem Georges”a Washingtona. Owocem tej przyjaźni było między innymi stworzenie później Dywizjonu Lafayette’a (Escadrille Lafayette), - dywizjonu francuskich sił powietrznych podczas I wojny składający się głównie z amerykańskich ochotników, którzy dołączyli do armii francuskiej jeszcze przed przystąpieniem USA do wojny.

Zamek posiada tytuł „Domów Słynnych Postaci” („Maisons des Ilustres”), wpisanych na listę domów-muzeów poświęconych słynnym postaciom historycznym z różnych dziedzin: politycznej, naukowej, religjinej i artystycznej, oraz tytuł „Niezwykłego ogrodu” („Jardin remarquable”).

Otoczony pięknym parkiem, który wiosną, latem i jesienią urzeka pięknem różnych gatunków kwiatów, drzew i krzewów. Jest on jednym z niewielu ogrodów w departamencie Górnej Loary, otwartym dla zwiedzających, i stanowi prawdziwą oazę zieleni o wyjątkowej bioróżnorodności.

A zatem jeśli macie okazję, przebywając w departamencie Górnej Loary, to koniecznie odwiedźcie to piękne i ciekawe miejsce, w którym przeniesiecie się do XVIII wieku.

Liczne piesze szlaki oznakowane prowadzące z Chavaniac, pozwolą Wam również odkryć malownicze krajobrazy okolic. Zamek jest otwarty 1 lipca do 31 sierpnia codziennie w godzinach 10-18, a od  kwietnia do listopada w godzinach 10-12 i 14-18.

Numer telefonu:  (+33) 471775032

NIEBIESKIE JEZIORO (LAC BLEU)

Dawna kopalnia łupka we wsi Balayes, w której wydobywano łupek dachówkowy przez trzy i pół wieku, zamieniła się, po jej zamknięciu w latach 50 tych, w Niebieskie Jezioro. Do dzisiaj można podziwiać piękne dachy z łupka, którymi pokryte są domy w regionie Meygal,  będące pozostałością po istniejącej tutaj przez wiele pokoleń kopalni.  

Kamieniołom w Balayes był szczególnie znany z wydobywanego tutaj łupka, nazywanego również „fonolitem” z uwagi na dźwięk, jaki wydaje, kiedy się w niego uderza.

W 1910 roku skalnicy natrafili podczas kopania na źródło wody. Tak oto z chwilą, kiedy kopalnia przestała istnieć, miejsce to zamieniło się w cudowne małe jeziorko o zachwycających szmaragdowych odblaskach.

Ale skąd się wzięła nazwa „Niebieskiego Jeziora”? To łupki będące skałami pochodzenia magmowego, które pokrywają jego dno, nadają jego wodzie ten właśnie kolor. W zależności od padającego na nią światła, woda jeziora ma czasem niebieski, a czasem szmaragdowy odcień.

Jezioro otoczone lasami, piękną, dziką i kojącą naturą, jest miejscem pełnym poezji i sprzyjającym kontemplacji. Kąpiele, pikniki, podobnie jak łowienie ryb są tutaj zabronione.

Mimo to, wykuty w skale amfiteatr sprzyja obserwowaniu ryb, które pływają w turkusowych wodach jeziora. Latem odbywają się tu również koncerty.

Okres zimowy uwydatnia mineralny charakter jeziora, nadając mu mistyczny wygląd.

 

Wąski rów wykopany przez skalników, pozwalał ewakuować wodę ze źródła wypełniającego kamieniołom. Służył on również do przewożenia bloków fonolitu załadowanych na wagony, które były pchane ręcznie.Te bloki fonolitu o grubości około 20 cm były następnie rozłupywane na cienkie, kilkucentymetrowej grubości płytki.

Po każdej stronie rowu znajdowały się domki pozwalające skalnikom schronić się podczas złej pogody.

Widok z obrzeży jeziora na wzgórza regionu Meygal.

WULKANICZNE JEZIORO LE BOUCHET

 Usytuowane na wysokości 1205 m. n.p.m. pośrodku iglastego lasu, złożonego z jodeł, sosen i świerków, jezioro Bouchet (Lac du Bouchet) jest prawdziwą oazą spokoju. Jezioro zajmujące powierzchnię 43 hektarów i mierzące 28 metrów głębokości wypełnia krater dawnego wulkanu, jednego z licznych ujść erupcyjnych masywu Devès, złożonego z małych stożków wulkanicznych usytuowanych na krystalicznym cokole, którego szczyty przekraczają 1400 metrów wysokości n.p.m.

O jeziorze Bouchet krążą liczne legendy, i nawet naukowcy nie wiedzą, dlaczego jego wody są tak krystalicznie czyste, ponieważ nie zasila go żadne źródło i nie posiada ono żadnego ujścia. Jezioro, stanowiące jeden z najpiękniejszych kraterów Owernii, jest otoczone lasami. Spacer leśną ścieżką dookoła jeziora, zajmujący niecałą godzinę jest niezwykle relaksujący i przyjemny, dlatego można tu spotkać spacerowiczów w różnym wieku, rodziny z dziećmi, młodzież, dorosłych i osoby starsze. Jego czysta woda zachęca do kąpieli -jezioro Bouchet z dumą wywiesza znak „Błękitnej flagi” (« Pavillon Bleu »), gwarantujący wzorową jakość środowiska.

Jak głosi legenda, bogowie, pragnąc ukarać mieszkańców znajdującej się niegdyś w tym miejscu wsi, z którymi mieli zatargi, zstąpili z nieba, aby uprzedzić pewną starą poczciwą kobietę, mieszkankę wsi. Miała ona opuścić wieś wraz ze swoją kozą, nie ogladając się za siebie, w przeciwnym razie wieś miała zostać zatopiona ogromną falą. Ale stara kobieta, idąc, przelękła się nagle głuchym hałasem, który usłyszała za sobą, obejrzała się za siebie i wielka fala pochłonęła wieś. W miejscu, w którym się odwróciła pozostał kamienny krzyż z wyrzeźbioną głową kozy.

Jezioro jest najchętniej uczęszczanym miejscem przez mieszkańców Górnej Loary, jego popularność można tłumaczyć pięknem jego kształtu, 100. metrową głębokością, niezmiennym poziomem wody każdego roku i jej czystością, a także wyposażeniem sprzyjającym rodzinnym przechadzkom: strefom piknikowym, placom zabaw dla dzieci, parkingiem, wypożyczalnii rowerków wodnych i łodzi wiosłowych. Jest to również raj dla biegaczy i spacerowiczów.

 

SANKTUARIUM ŚWIĘTEGO JÓZEFA DOBREJ NADZIEI W ESPALY-SAINT-MARCEL (LE PUY-EN-VELAY)

  Usytuowane na skalnym wzgórzu u stóp miasta Le Puy-en- Velay, sanktuarium Świętego Józefa Dobrej Nadziei Espaly (Saint-Joseph-de-Bon-Espoir d’Espaly) jest emblematycznym miejscem dziedzictwa religijnego Górnej Loary. Docieramy tutaj malowniczymi uliczkami starej dzielnicy miasteczka Espaly, przylegającego do Le Puy-en-Velay. Na skalnym wzgórzu wznosi się monumentalna statua Świętego Józefa Dobrej Nadziei Espaly, której towarzyszą bazylika i grota-kaplica. Ze wzgórza rozpościera się wyjątkowy, panoramiczny widok na miasto Le Puy i okolice.

Monumentalna statua Świętego Józefa Dobrej Nadziei (Saint-Joseph-de-Bon- Espoir) wznosząca się obok kaplicy waży około 80 ton i mierzy 22,40 metry wysokości, została wykonana z betonu zbrojonego, i jest dziełem jezuity André Besqueut, którego projekt został zatwierdzony przez papieża św. Piusa X. Przedstawia świętego Józefa trzymającego dzieciątko Jezus stojące na stole stolarskim. Składa się z 70 części odlanych w pracowni Debert w Paryżu. Została uroczyście zainaugurowana przez biskupa Boutry 11 kwietnia 1910.

Wykuta w skale u podnóża statuy kaplica została ukończona w 1910 roku, zastąpiła ona mniejszą drewnianą kapliczkę wybudowaną w 1904 roku. Jest dziełem opata Fontanille’a słynącego ze swojej ogromnej wiary i oddania kultowi Świętego Józefa. Poświęcił on całą swoją fortunę na wybudowanie tutejszego sanktuarium.

Aktualna bazylika z dwiema wieżami zwieńczonymi blankami, została wybudowana w latach 1913-1916 również przez opatę Fontanille’a na fundamentach dawnego zamku obronnego, stąd jej feudalna architektura, zainspirowana poprzedzającą ją budowlą. W jej wnętrzu możemy podziwiać wspaniałe freski ścienne z drugiej połowy XX wieku, ukazujące różne ważne wydarzenia z życia Świętego Józefa.

 

Usytuowane w dolinie rzeki Borne, w sercu miasteczka Espaly, skalne wzgórze stanowiło niegdyś cokół zamku, podarowanego w 1197. przez Bertranda z Espaly (który został mnichem klasztoru kartuzów) biskupowi Le Puy-en-Velay. Przez kilka wieków ta siedziba dworska była drugą rezydencją biskupów miasta le Puy.
Zamek w Espaly był miejscem niezwykle cenionym przez królów Francji. Przebywali tutaj często: Ludwik IX Święty, Karol VI, Karol VII, Ludwik XI.

Budowa zamku została zakończona w 1485, pod nadzorem Jana III z dynastii Burbonów, syna Jana 1go z dynastii Burbonów, księcia z dynastii Burbonów i Owernii. Forteca była zmuszona odpierać wielokrotne ataki Hugenotów i członków Świętej Ligii Katolickiej. Wszystkie wieże zostały zniszczone przez Barona z Saint-Vidal w 1590, a sam zamek został całkowicie zniszczony w 1601 wskutek zbrojnych ofensyw Świętej Ligii.

W 1884, wzgórze zostało sprzedane przez władze gminy Espaly opatowi Fontanille.

Turyści przybywający do Le Puy-en-Velay najczęściej skupiają uwagę na katedrze Notre Dame du Puy, statule Notre Dame de France i wzgórzu Saint Michel d’Aiguilhe, ale warto również wybrać się do Espaly-Saint-Marcel, aby podziwiać tutejsze sanktuarium, a zarazem  trzecie majestatyczne wzgórze przylegające do Le Puy-en-Velay, nieco bardziej oddalone od historycznego centrum miasta, ale na tyle, że można tutaj spokojnie dotrzeć na piechotę. Dziedziniec przed sanktuarium Saint-Joseph-de-Bon-Espoir jest również niezwykłym punktem widokowym na miasto le Puy-en-Velay i jego wulkaniczne skały Aiguilhe i statuę Notre Dame de France, której wysokość jest dokładnie taka sama, co statuy św Józefa w Espaly.

Jest to również miejsce przyciągające licznych wiernych podczas pielgrzymki odbywającej się 19. marca ku czci Świętego Józefa (uroczystość Świętego Józefa patrona Kościoła powszechnego) i 1go maja (uroczystość Świętego Józefa rzemieślnika)

 

Sanktuarium jest otwarte przez cały rok codziennie w godzinach 10.00-18.00. Aktualnie prace konserwatorskie nie pozwalają zwiedzić statuy świętego Józefa, można ją mimo wszystko zobaczyć z bliska, jak również zwiedzić grotę-kaplicę oraz bazylikę.